23 Қараша, Сенбі

Әдебиет

Шәкәрім Құдайбердіұлы

Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931) – ақын, жазушы, тарихшы, композитор.

Әбден толып жарық ай...




Әбден толып жарық ай,
Жоғарылап өрледi.
Таласып жарға байқамай,
Нұры кемiн көрмедi.

Жар киесi атқан соң,
Секпiл түстi бетiне.
Асылық айтып шатқан соң,
Қаяу түстi шетiне.

Күн сайын кеттi шегiнiп,
Кетiле бердi, кетiле.
Ұялып, әбден жеңiлiп,
Жете алмады ниетiне.

Қабағы ғана қылтиып,
Қара салды бетiне.
Нұрының мiнiн ел түйiп,
Сонда түстi есiне.

Қармақтай белi бүгiлдi,
Таласудан түңiлдi.
Жаны шықты, жығылды,
Таласты екен несiне.

Ай өлген соң күн шықты:
«Мен жеңемiн оны»,– деп.
«Айдан көрi мен мықты,
Болмады айдың жолы»,– деп.

Бiздiң Жарды көргенше:
«Қап, бәлем-ай, сенi...»,– деп.
«Айша кемiп өлгенше,
Тәңiр алсын менi»,– деп.

Күннiң нұрлы бетiнде,
Алты-жетi дағы бар.
Уайым сол ниетiнде:
«Көредi-ау,– деп,– тағы Жар».

Жарым нұрын шашты да,
Күн бетiне қарады.
Күн ұялып қашты да,
Тым төмендеп барады.

Нұрын сүртiп топыраққа,
Зәресi әбден ұшты да,
Қашарын бiлмей қай жаққа,
Тығылды жерге түстi де.

Менiң жарым қандай жар,
Ай өлдi де, күн қашты!
Мағынасын байқаңдар,
Сырлы сөзiм сырды ашты.

Кiмге келсе бiр бәле –
Жар жiберген көлеңке.
Жақсылық болса егер де –
Жар нұрынан бiр сәуле.

Бұл әлемнiң әр түрi,
Бөлек емес ешбiрi.
Бәрi де – Жардың бiр сыры,
Не көлеңке, не нұры.