23 Қараша, Сенбі

Әдебиет

Сұлтанмахмұт Торайғыров

Сұлтанмахмұт Торайғыров (1893 – 1920) – ақын, ағартушы.

Арыстан мен тышқан (мысал)




Ұйықтапты бір арыстан айдалада,
Тыныштықтық алу үшін сай-панада.
Үстіне арыстанның ойнақтапты,
Бір тышқан іннен шығып сол арада.

Тышқан жүр сейіл құрып, ойнақ салып,
Бір уақыт жүгіріпті басқа барып,
Арыстан өлтіруге айналыпты,
Басын басқан тышқанды ұстап алып.

Жалынды сонда тышқан: «Өлтірме!» – деп, –
Ағатай, маған зиян келтірме! – деп, –
Бір қайтар менен-дағы бір жақсылық,
Азат қыл, байқамадым, өлтірме!» – деп.

Арыстан күліп айтты: «Сорлы тышқан!
Не жақсылық қайтады сен байғұстан?
Дүниеде саған қалған күнім құрыстан!
Күшің кем жұдырықтай шымшық құстан.

Жатасың қорыққаныңнан қазып жерді,
Күлдірдің болмасты айтып мендей ерді.
Күлдіріп көңіл ашқан ақың үшін
Азат қылдым», – деді де, қоя берді.

Бір күні арыстаным торға түсті,
Үзем деп, ақырып, тулап, салды күшті,
Оралып, шырматыылды, шықпастай боп,
Басына құдай берді мұндай істі.

Күн қайда құтылатын торлы бұзып,
Бақырып ызаланды жерді сүзіп,
Дауысын танып, баяғы тышқан келіп,
Құтқарды торды қиып, тістеп үзіп.