Оқушыларға
Ежелгі тайпалар жөніндегі антикалық деректер
Алматы облысы, Талғар ауданы, Дәулет ауылы
«Мектеп жасына дейінгі шағын орталығы бар
№ 11 жалпы білім беретін орта мектебі» мемлекеттік коммуналдық мекемесі
10 «А» сынып оқушысы: Карл Қалдықыз
Пәні: Қазақстан тарихы
Мақсатым: Ежелгі Қазақстан туралы антикалық авторлардың мәліметтері туралы мағлұмат жинау және досымның көмегін пайдалана отырып сұхбат жүргізу, өзіндік көзқарас қалыптастыру;
Өзіңді Ежелгі Қазақстан туралы дерек жинаушы тарихшымын деп елестет.
Досыңа мынандай сұрақтар қою арқылы ақпарат жина:
1. Көне грек авторлары кімдер, грек деректемелерінде қандай тайпалар атауы кездеседі?
- Геродот Галикарнеский, Стробон, Птомелей Клави. Геродоттың б.з.д V ғ ортасында жазған «Тарих» атты тоғыз томдық еңбегінде Скифтер, массагеттер, сарматтар, аргипейлер, аримаспырлар, исседондар, аростар,караттар,абиилер т.б.
2. Анархасис кім, оның шыққан тегі туралы не білесің?
- Скиф данасы, ғұлама Анархасис туралы алғашқы деректі Геродот берген: «Ариапифаның сенімді кісісі, тыңшысы Тимнен естуім бойынша, Анархасис әке жағынан Скиф патшасы Идантирстің ағасы болып келеді. Спаргапифтен Лик, Ликтен Гнур,одан Анархасис туған».
3. Еуразия көшпелілері кімдер, олар туралы қандай деректер білесің?
- Ғұн тайпасы, оларды жауынгер халық ретінде Аммиан Марцеллин IV ғ хабарлады,ғұндардың билеушісі Аттила туралы Рим тарихшысы Иордан VI ғ жазған, ғұндардың шаш қою сән үлгісінің,шалбар,етік сияқты киім үлгілерінің Еуропаға әкелгендігін суреттеп Византиялық тарихшы Прокопий Кесарскийский VI ғ жазған.
4. Ежелгі Қазақстан тарихын не үшін оқып жүрсің?
- Өткенді білмей, болашаққа жол жоқ. Антик авторларының мұралары ең ескі дереккөздер, Қара теңіз жағалауы, Орта Азия және Қазақстан жеріндегі скифтердің географиялық орналасуы, саяси тарихы, әдет-ғұрпы, тұрмысын суреттей келе жеріміздің қойнауы бай, ата-бабамыздың елін жерін қорғаған ержүрек батыр екенін білдім.Мен де Отанымды қорғап қызмет етемін.
5. Ежелгі Қазақстан тарихы туралы көбірек білгің келе ме?
- Ия, менің елімнің тарихы тереңде, өткен тарихты мақтанышпен айтуға болады.
Бізің сұхбат ұнады ма бағалап отырамыз, стикерге пікір білдіріңіз
ТілекҰсыныс
Ежелгі тайпаларды тап!
Жаз: _________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
Синквейн
Тарих
Оқиғаны жеткізеді кезеңмен
Ғасырларды, жылдарды, ұштастыра бүгінмен
Саналы да, сан қырлы азаматқып жеткізер
Зерттеу
Сақ
Ержүрек тайпа, әскери өнер меңгерген
Көшпелі халық, ежелгі тайпа, ат мінген
Томиристей ел қорғаған батыр ана тарихта
Жаужүрек тайпа
Қорытынды: Көп нүктенің орнына керекті сөздерд тауып жаз
.................................. билеушісі, атақты ....................................... ................................ төмендегі жалынды сөздері ................. ........................ данышпаны ................................ арналады: «.............................................., мен сендер үшін әділетті ................. жасадым, оны өздерің үшін де, мемлекет үшін де өте пайдалы деп есептеймін. Ал мына ...................................... азамат..., ..................... бола тұра, ........................... бай,...................... Ол менің .................. ашты, .......................... байытты, көптеген пікірлерімді басқаша байыптауға көмектесті, көптеген ..................................... беріп,..................................... мен пайдалы іске ........................................ . Сондықтанда бұл азаматты ............... ............. де, ..................................... үшін де құтты деп санап.оның .............................. ........................ құйып, ең бір құрметті жерге .................................... ....................................... ........................ қатар қойыңдар!».