28 Қараша, Бейсенбі

Әдебиет

Абыл Тілеуұлы
Абыл Тілеуұлы (1777, Маңғыстау — 1864, Маңғыстау, Қаратөбе) —ақын.

Абыл мен Балдай қыз






Абыл айтысқандарын шөптей түсіріп жүрсе де, Балдай дейтін қызды жеңе алмапты. Оның мінін іздеген ақын: «Осы қыздың көңіл жақын адамы бар ма?» - деп қыз ауылындағы жігіттерден сұрайды. Жігіттер Қабылдың Тіленшісі дегенді атайды. Абыл соны тілге тиек етіпті:

Отырған қарсы алдымда Балдайымыз,

Бал татыр жесе секер таңдайыңыз.

Сендерді жақын-жақын дей береді,

Қабылдың Тіленшісі қандайыңыз?



Балдай:

Жаз болса – ауылдасым, сусындасым,

Қыс болса – қораласым, қызылдасым.

Қабылдың Тіленшісін бізге қосып,

Басыңыз, Абыл-еке, ауырмасын, -деп жеңіп кетеді.

Балдай қызды Абыл күйеуге ұзатылғаннан кейін де іздеп барып, талай айтысып жеңіледі. Енді бірде Абыл Балдайдың күйеуінің көзінің мінін біліп, соны ілік етеді. Абыл:

Ақ Балдай, отырмысың ісіңді істеп,

Кісіге «сөйлес» деген «үйге түс» деп.

Қолыңа қонған құсың құтты болсын,

Болыпты көзі тыртық, түлкі тістеп.

Жарасар салсаң тоқым қара көкке,

Құсыңыз қыран ба екен, салшы жеке,

Құсыңның оң көзінің жиегі жоқ,

Алмасақ жиектетіп Сегізекке.



Күйеуінің мініне қорынған Балдай сөз қайтара алмапты.